قاعدگی چیست؟
یکی از مراحل طبیعی که بدن بانوان ماهانه یک بار آن را تجربه می کند، قاعدگی است که بر اثر تخمک گذاری و آزاد شدن آن از رحم انجام می پذیرد.
قاعدگی معمولاً با نشانه های مانند خونریزی از ناحیه واژینال آغاز می گردد که ممکن است پیش از آن و یا حین قاعدگی فرد سندروم پیش از قاعدگی را تجربه کند.
چند مورد از نشانه ها و علائم سندروم پیش از قاعدگی را برای شما در ادامه مطلب شرح خواهیم داد.
راه های کنترل و بهبود آنها را نیز برایتان توضیح می دهیم تا بتوانید دوران قاعدگی را با آرامش بیشتری سپری کرده و تغییرات جسمانی را تا حد بسیار زیادی کاهش داده و کنترل نمایید.
دوران قاعدگی امری طبیعی برای بانوان است و باید از سلامت خود محافظت کرده تا این چرخه طبیعی به درستی پایان یابد.
توجه داشته باشید که قاعدگی نشانه ای از سلامت جسمانی برای بانوان بوده که هرگونه اختلال در آن می تواند آسیب ها و مشکلات جدی را به همراه داشته باشد.
فرآیند قاعدگی چگونه شکل می‌گیرد؟
در بدن هر زن دو تخمدان وجود دارد.
هر کدام از این تخمدان ها حاوی تعدادی تخمک است.
تخمک ها در تخمدان بسیار کوچک هستند و به هیچ وجه با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند.
هنگامی که چرخه قاعدگی رخ می دهد، هورمون های موجود در بدن زن باعث بالغ شدن تخمک ها در تخمدان ها می شود.
وقتی تخمک بالغ می شود به این معنی است که بدن برای باردار شدن آماده است و برای باردار شدن باید تخمک را با اسپرم بارور کرد.
دو هورمون پروژسترون و استروژن باعث افزایش ضخامت پوشش داخلی رحم می شود.
تغییر بسیار شگفت انگیزی هست که در رحم اتفاق می افتد و رحم برای پذیرش و نگهداری تخمک آماده می شود.
زمان شروع اولین پریود
معمولا در سن 12 سالگی دختران اولین پریو خود را تجربه می کنند، البته ممکن است بعض از افراد زودتر یا دیرتر پریودشان شروع شود.
تاخیر در شروع سیکل ماهانه باعث نگرانی نمی باشد ممکن است بعضی از دختران در سن 16 تا 18 سالگی شاهد اولین خونریزی خود باشند.
برخی از دختران نیز در سنین کمتر، مثلاً قبل از 8 سالگی پریود می‌شوند که از علامت‌های بلوغ زودرس در دختران می‌تواند باشد، بدون اینکه علامت هایی دیگر از بلوغ مانند رشد سینه ها در او آغاز شده باشد.
در این موارد بهتر است پزشک را در جریان بگذارید تا علت زمینه ای را مورد بررسی قرار دهد.
سندروم پیش از قاعدگی چیست؟
گاها این سوال برای بانوان به وجود می آید که سندروم پیش از قاعدگی چیست به چه علت بروز پیدا می کند و راه درمان آن چگونه است.
هنگام قاعدگی و یا نهایتاً یک الی دو روز قبل از آن ممکن است علائم و نشانه هایی در بدن فرد بروز پیدا کند که از شایعترین آن می توان به نوسانات خلقی افزایش اشتها، حساس شدن سینه ها، خستگی مفرط و یا حالتی شبیه به افسردگی را مشاهده نمود.
این علائم سندروم پیش از قاعدگی پی ام اس نامیده می شود که اکثر بانوان این عوارض را با شدت های متفاوتی تجربه خواهند کرد.
اما باید بدانید که اثر این سندروم در بدن بانوان موقتی بوده و با اتمام دوران قاعدگی پایان می یابد.
معمولاً این علائم از روزهای ابتدایی قاعدگی آغاز و تا پایان دوره ماهانه ادامه پیدا خواهد کرد و می تواند در عملکرد روزانه افراد تغییراتی را نیز به وجود آورد.
برخی از بیماری های زمینه ای می تواند سبب تشدید سندروم پیش از قاعدگی شود.
پس بهتر است در صورت مواجهه با هر کدام از علایم شدید سریعاً به پزشک مراجعه کرده و چکاپ های لازم را انجام دهید.
اینگونه می توانید از سلامت خود محافظت کرده و در صورت بروز سندروم پیش از قاعدگی آسیب های کمتر و عوارض جانبی مربوطه را در حد خفیف تر متحمل شوید.
علت سندروم پیش از قاعدگی
سندرم پیش از قاعدگی یا PMS به وضعیتی اطلاق می شود که در آن دختران قبل از سن قاعدگی علائمی مانند رشد سینه، رشد کلی مو، رشد موهای بدن، تغییرات احساسی و رفتاری و تغییر جهت پوست (مانند لکه های قهوه ای) را تجربه می کنند.
آنها انجام می دهند این وضعیت ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در بدن رخ دهد.
علت دقیق PMS هنوز ناشناخته است، اما فرضیه هایی وجود دارد که ممکن است نقش داشته باشد. برخی از این فرضیه ها عبارتند از:
هورمون ها
تغییرات هورمونی در بدن می تواند باعث تغییراتی در رشد و تکامل فیزیکی شود.
افزایش سطح هورمون های استروژن و آندروژن می تواند منجر به تغییراتی در بدن دختران قبل از سن قاعدگی شود.
ژنتیک
برخی مطالعات نشان می دهد که سندرم پیش از قاعدگی ممکن است به دلیل وراثت باشد و در برخی خانواده ها شایع تر است.
محیط زیست
عوامل محیطی ممکن است در بروز PMS نقش داشته باشند.
برخی مواد شیمیایی محیطی، غذاها و مواد شوینده ممکن است باعث تغییرات هورمونی شوند که منجر به PMS می شود.
اگر شما یا فرزندتان علائم سندرم پیش از قاعدگی را تجربه می کنید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا بتواند تشخیص دقیق و درمان مناسب را ارائه دهد.
با استفاده از سونوگرافی، آزمایش خون و سایر آزمایشات، پزشک می تواند علت این بیماری را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
عوامل خطر سندرم پیش از قاعدگی
- سابقه افسردگی یا اختلالات خلقی، مانند افسردگی پس از زایمان یا اختلال دو قطبی
- سابقه خانوادگی PMS
- سابقه خانوادگی افسردگی
- خشونت خانگی
- سوء مصرف مواد
- آسیب فیزیکی
- ضربه عاطفی
علائم PMS
به طور متوسط چرخه قاعدگی 28 روز طول می کشد.
تخمک گذاری، آزاد شدن تخمک از تخمدان ها، در روز 14 و قاعدگی یا خونریزی در روز 28 سیکل اتفاق می افتد. علائم سندروم پیش از قاعدگی می تواند حدود روز 14 شروع شود و تا 7 روز پس از آن ادامه یابد.
علائم PMS معمولاً خفیف یا متوسط هستند. با توجه به مجله پزشک خانواده آمریکایی، تقریباً 80 درصد از زنان یک یا چند علامت را گزارش می کنند که به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه تأثیر نمی گذارد.
20 تا 32 درصد از زنان علائم متوسط تا شدید را گزارش می کنند که بر برخی از جنبه های زندگی تأثیر می گذارد. 3 تا 8 درصد PMDD را گزارش می کنند. شدت علائم بسته به فرد و ماه می تواند متفاوت باشد.
برخی از علائم پی ام اس عبارتند از:
- نفخ شکم
- درد شکم
- درد پستان
- آکنه
- ولع مصرف مواد غذایی، به ویژه شیرینی جات
- یبوست
- اسهال
- سردرد
- حساسیت به نور یا صدا
- خستگی
- تحریک پذیری
- اضطراب
- تغییر در الگوی خواب
- افسردگی
- غمگینی
- طغیان‌های احساسی
علائم روحی و فیزیکی سندروم پیش از قاعدگی
داشتن اطلاعات کافی در مورد علائم سندروم پیش از قاعدگی به شما کمک می کند تا بتوانید روش های مناسب برای کنترل این را سندروم شناخته و همواره از سلامت خود محافظت نمایید.
از نشانه های رفتاری و یا روحی در زنان پیش از قاعدگی می توان به تنش و اضطراب مکرر اشاره کرد.
هر چند که این حالت برای برخی از بانوان شبیه به افسردگی نمایان می شود و تمایل به تنهایی و گوشه نشینی در آنها افزایش پیدا می کند.
برخی دیگر از افراد ممکن است خشم و یا بد خلقی را نیز تجربه کنند.
توجه داشته باشید که بر اثر تغییرات هورمونی ممکن است اشتهای فرد کمتر و یا بیشتر شود.
بهتر است که در این شرایط از رژیم غذایی خود محافظت کرده و خوراکی هایی که موجب تحریک پذیری می شود را مصرف نکنید.
از دیگر علائم و نشانه های سندروم پیش از قاعدگی می توان و اختلال در خواب شب اشاره کرد.
معمولاً برخی از بانوان عدم خواب مناسب را تجربه کرده و خواب عمیقی در این دوره نخواهند داشت.
در این شرایط فرد تمایل دارد که به تنهایی در محیطی استراحت کند و از جمع و شلوغی کناره گیری خواهد کرد.
ممکن است برخی از افراد در تمرکز دچار مشکل شده و یا تغییراتی در میل جنسی آنها نمایش داده شود.
از نشانه های فیزیکی سندروم پیش از قاعدگی می توان به دردهای مفصلی و عضلانی اشاره کرد.
درد در ناحیه شکم، کمر و ساق پا بروز پیدا می کند که از علائم سندروم پیش از قاعدگی می باشد.
خستگی های مداوم، افزایش وزن یا نفخ شدید شکم و در مواردی یبوست یا اسهال از نشانه های این نوع سندروم خواهد بود.
باید بدانید که این افراد ممکن است حساسیت زیادی را در ناحیه پستان ها تجربه کرده و پوست آنها دچار آکنه و جوش های ریز و درشت شود.
پس از قاعدگی بدن شما به حالت عادی باز می گردد و با پایان دوران قاعدگی و متعادل شدن هورمون ها همه چیز به حالت اول باز خواهد گشت.
تشخیص سندروم پیش از قاعدگی
هیچ یافته فیزیکی یا آزمایش خاصی برای تشخیص PMS وجود ندارد.
پزشک شما ممکن است یک علامت خاص را به PMS نسبت دهد.
برای کمک به ایجاد الگوی سندرم پیش از قاعدگی، پزشک ممکن است از شما بخواهد که علائم و نشانه های خود را برای حداقل دو دوره قاعدگی در یک تقویم یا در یک دفتر خاطرات ثبت کنید.
روزی را که برای اولین بار متوجه علائم سندرم پیش از قاعدگی شدید و روز اتمام آنها را یادداشت کنید.
حتما روزهای شروع و پایان چرخه قاعدگی خود را به یاد داشته باشید.
شرایط خاص دیگری نیز وجود دارد که ممکن است علائم PMS را تقلید کند، از جمله سندرم خستگی مزمن، اختلالات تیروئید، و اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب.
پزشک شما ممکن است آزمایشاتی مانند تست های عملکرد تیروئید یا تست های غربالگری روانشناختی را برای کمک به تشخیص بهتر تجویز کند.
درمان سندروم قاعدگی
روش‌های مختلفی برای درمان و کنترل سندروم پیش از قاعدگی وجود دارد.
باید بدانید که اگر علائم شدید و حاد باشد ممکن است نشانه ای از بروز اختلالات داخلی باشد و حتما باید به پزشک مراجعه کرده و اقدامات لازم را برای محافظت از خود انجام دهید.
زمانی که فردی با علائم شدید و حاد سندروم پیش از قاعدگی به پزشک مراجعه می کند، متخصصان با بررسی های مختلف عکسبرداری و آزمایشات تشخیص می دهند که آیا این عوارض نشات گرفته از بیماری های داخلی می باشد یا خیر.
در غیر این صورت متخصصان توصیه می کنند که روش های مناسب را انجام داده تا بتوانید سندروم پیش از قاعدگی را با سلامت و آسیب کمتر پشت سر بگذارید.
به بانوان توصیه می شود در دوران قاعدگی حجم کاری و فعالیت خود را محدود کرده و اگر فعالیت های ورزشی سنگین انجام می دهند در این مدت محدود حجم فعالیت های خود را سبک تر نمایند.
داشتن رژیم غذایی سالم و عدم مصرف خوراکی های آلرژی زا و انواع غذاهای تند کمک می کند تا سندروم پیش از قاعدگی هرچه سریع تر بهبود پیدا کند.
بهتر است در این دوران از سلامت خود محافظت کرده و با تجویز و تشخیص پزشک می توانید از داروهای آرامبخش و داروهای ضد التهاب استفاده نمایید.
توجه داشته باشید که در دوران قاعدگی داشتن خواب مناسب و رعایت بهداشت فردی می تواند به کنترل سندروم پیش از قاعدگی کمک فراوانی می کند.
بهتر است که در دوران قاعدگی و پیش از آن همواره از سلامت خود محافظت کرده تا آسیب های جانبی را متحمل نشوید.
رژیم غذایی سالمی داشته باشید که در آن انواع میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل گنجانده شده باشد.
مصرف شکر، نمک، کافئین و الکل را به حداقل برسانید.
حتما مایعات فراوان برای رفع نفخ بنوشید.
برای کاهش خستگی حتما 8 ساعت در روز بخوابید.
مصرف مکمل‌هایی مانند اسیدفولیک، ویتامین B۶، کلسیم و منیزیم باعث بهبود گرفتگی عضلات می‌شود.
مصرف ویتامین D بیشتری را از مکمل‌ها و غذاها دریافت کنید.
آیا PMS با افزایش سن تغییر می‌کند؟
علائم این سندرم در اواخر دهه 30 یا 40 سالگی و نزدیک شدن به دوران یائسگی بدتر خواهد شد.
این موقعیت در اخلاق خانم هایی که با تغییر سطح هورمون در طول چرخه قاعدگی دچار تغییر می‌شود، بیشتر مشاهده شده است.
در دورانی که به یائسگی مبتلا خواهید شد سطح هورمون ها به شدت بالا و پایین می رود.
PMS بعد از یائسگی، زمانی که دیگر پریود نمی‌شوید، متوقف خواهد شد.
